Gece Terörü (Parasomnia) Nedir?

Gece terörü, uykuya daldığınızda, uyurken yada uyanırken meydana gelen istenmeyen vakaları yada deneyimleri içeren bir grup uyku bozukluğudur. Derin uyku esnasında ortaya çıkan gece teröründe hasta, uykudan korkuyla uyanıp boş gözlerle etrafa bakarak bağırmaya ya da çığlık atmaya adım atar. Bununla beraber çoğu zaman çarpıntı, süratli soluma, ciltte kızarıklık, terleme, kas kasılmaları da olur.

Gece terörü atağı anormal hareketleri, davranışları, duyguları, algıları yada hayalleri içerebilir. Davranışlar karmaşık olabilir ve başkalarına karşı düzgüsel görünse de, vaka esnasında uykuda bırakılırlar ve bir çok süre bunun gerçekleştiğine dair bir hafızaları olmaz.

GECE TERÖRÜ ATAKLARININ(PARASOMNIA) NEDENLERİ NELER?

Parasomniler çoğunlukla ailelerde görülür ve bu yüzden birçok durumda genetik bir unsur vardır. Birçok REM uyku davranışı bozukluğu şeklinde bazı parasomnilerden beyin hastalıkları görevli olabilir. Parasomnias da obstrüktif uyku apnesi ve çeşitli ilaçlar ile öteki uyku bozuklukları tarafınca tetiklenebilir.

KİMLER RİSK ALTINDA

Gece terörü her yaştan insanlarda görülür, sadece çocuklarda daha yaygındır. Çocuklar bilhassa savunmasızdır. Çoğu zaman 5-7 yaş içinde görülme sıklığı yüzde 1-6’dır. Erişkinlik döneminde sıklık azalır. Erişkin dönemde görülen gece terörünün çoğu zaman çocukluk başlangıçlı olduğu düşülmekte olup, görülme oranı yüzde 1’e kadar düşer.

GECE TERÖRÜ BELİRTİLERİ

Tipik bir atakta çocuk oldukça ürkmüş şekilde yatağa oturarak ansızın feryat atar, arkasından inilti benzeri hafifçe sesler çıkararak belirgin korku ifadesi, süratli nefes alıp verme, terleme şeklinde emareler gösterir.

– Giysilerini çıkarabilir, istemsiz el kol hareketleri olabilir ya da oldukça çoğunlukla görülmese de korkuyla yatağı ve yatak odasını terk edebilir.

– Gece terörü atakları, çoğu zaman uyku başladıktan 2-3 saat sonrasında ortaya çıkar. Ortalama 20 saniye ile 5 dakika kadar sürer. En geç 15 dakika içinde çocuk tam bir uyanıklık olmaksızın yatışır ve kendiliğinden uykuya dalar.

– Çocuk atak esnasında ve sonrasında çevreyle ilişkisizdir, sabah uyandığında hücumu anımsamaz. Çoğu zaman gecede bir kez görülen ataklara uykuda konuşma, iç çekme, iniltiler eşlik edebilir.

GECE TERÖRÜ TEDAVİSİ

Gece terörü yaşın ilerlemesi ile beraber kendiliğinden kaybolma eğilimindedir. Düzelmeyen ve 2-3 aydan uzun süre devam eden durumlarda kesinlikle çocuk psikiyatri ya da çocuk noroloji uzmanına danışılması gerekir. Şimdi gece terörü ile ilgili yapılması gerekenlerle ilgili bazı tavsiyeler:

– Gece terörüne ilk müdahale başlangıçta çocuğun uyku hijyeninin sağlanması yönünde olmalıdır.

– Evladı gün içinde aşırı bedensel bitkinlikten korumak ve öğlen uykuları yararlı olabilir.

– Uyku terörü her gün aynı saatler içinde görülüyorsa, oluş zamanından 15 dakika kadar ilkin evladı uyandırmak yararlı bir yöntem olabilir.